Audyt IT: Kiedy warto go przeprowadzić i co może wykazać?

O audytach IT mówi się coraz częściej w kontekście rosnącego zagrożenia cyberatakami. Z badań wynika, że wraz z rozwojem technologii i przenoszeniem kluczowych procesów biznesowych do świata cyfrowego, firmy stają się coraz bardziej narażone na ataki hakerskie. Raport „Barometr Cyberbezpieczeństwa” sporządzony przez KPMG w 2024 roku pokazuje, że aż 66% firm w Polsce doświadczyło przynajmniej jednego incydentu bezpieczeństwa IT w ostatnim roku. To o 8 punktów procentowych więcej niż w roku poprzednim – skala zagrożeń wyraźnie rośnie.

Dlaczego audyt IT jest ważny w erze cyfrowej?

Dziś wiele firm operuje wrażliwymi danymi, takimi jak dane klientów, informacje finansowe czy wewnętrzne tajemnice przedsiębiorstwa. Utrata kontroli nad tymi danymi może oznaczać nie tylko ogromne straty finansowe, ale również poważne konsekwencje prawne i utratę zaufania klientów. W takich przypadkach audyt IT powinien być regularnie i szczegółowo przeprowadzany, aby zapewnić firmie odpowiedni poziom ochrony.

Ale czy audyt IT pozwala ocenić jedynie poziom bezpieczeństwa firmy? Oczywiście, bezpieczeństwo to niezwykle ważny – wręcz kluczowy – aspekt, który audyt pomaga zweryfikować. Jednak to nie wszystko. Audyt dostarcza także cennych informacji o wydajności, integracji systemów czy jakości infrastruktury IT.

W dalszej opowiemy, w jakich przypadkach warto wykonać audyt IT, jakie korzyści można z niego wynieść i jakich informacji o Twojej infrastrukturze technologicznej możesz się spodziewać po szczegółowej analizie.

Tak jak wspominamy na wstępie, audyt IT często kojarzy się z oceną bezpieczeństwa firmy – i słusznie, bo to absolutnie fundamentalny aspekt. W świecie, gdzie dane stały się najcenniejszym zasobem, bezpieczeństwo ich przechowywania i przetwarzania ma kluczowe znaczenie. Audyt pomaga wykryć słabe punkty w systemach, takie jak przestarzałe zabezpieczenia, brak odpowiednich aktualizacji, czy luki, które mogą zostać wykorzystane przez cyberprzestępców.

Co więcej, audyt pozwala też ocenić, czy procedury zarządzania bezpieczeństwem są odpowiednio wdrożone, np. czy firma stosuje mechanizmy backupu danych, szyfrowania czy wielopoziomowej autoryzacji dostępu. To szczególnie ważne w kontekście coraz surowszych przepisów, takich jak RODO, które wymagają od firm dbałości o ochronę danych osobowych.

Kiedy warto przeprowadzić audyt IT?

Ale – i tu ważne podkreślenie – bezpieczeństwo to tylko jeden z aspektów audytu IT. Przechodząc dalej, omówmy dwie kluczowe sytuacje, w których audyt jest wręcz niezbędny.

W jakich jeszcze sytuacjach warto przeprowadzić audyt i jakich informacji może nam dostarczyć?

Praca na starszych systemach lub ich modernizacja

Technologia rozwija się w zawrotnym tempie. Systemy, które kilka lat temu były szczytem nowoczesności, dziś mogą być już przestarzałe. I tutaj pojawia się problem – im szybciej technologia się rozwija, tym szybciej nieaktualizowany system staje się nie tylko nieefektywny, ale też niebezpieczny.

Co to oznacza w praktyce?

Wyobraźmy sobie system, który nie był modernizowany od 5 lat. W międzyczasie na rynku pojawiły się nowe wersje oprogramowania, ulepszone protokoły bezpieczeństwa, a nawet zmieniły się standardy dotyczące wydajności. Jeśli taki system działa nadal w oryginalnej wersji, może:

  • Generować błędy, które nie były wcześniej przewidziane
  • Stwarzać trudności w integracji z nowymi technologiami
  • Działać wolniej, co przekłada się na spadek efektywności pracy zespołów
  • Być bardziej podatny na ataki cybernetyczne z powodu braku aktualizacji zabezpieczeń

Najczęstsze błędy w starszych systemach, które wskazują na potrzebę audytu:

  • Niezrozumiałe błędy, które pojawiają się nagle i trudno je zidentyfikować
  • Problemy z wydajnością – system działa coraz wolniej, a użytkownicy narzekają na przestoje
  • Brak przejrzystości – w firmie nikt już nie wie, jak dokładnie działa system i kto jest odpowiedzialny za jego utrzymanie
  • Problemy z aktualizacją lub wdrożeniem nowych funkcji – system wydaje się „oporny” na zmiany

Audyt w takiej sytuacji to nie tylko analiza tego, co działa, a co wymaga poprawy. To również wskazanie, czy system w ogóle nadaje się do modernizacji, czy może lepszym rozwiązaniem będzie jego wymiana na nowocześniejszy.

Wdrożenie nowych rozwiązań - jak skutecznie zaplanować nowe rozwiązania?

Druga kluczowa sytuacja to moment, kiedy firma planuje wdrożyć nowe rozwiązanie, które będzie musiało współpracować z istniejącymi systemami. To mogą być np. integracja nowego systemu CRM z już działającym ERP, wdrożenie nowej platformy e-commerce czy rozszerzenie funkcjonalności aplikacji.

Dlaczego audyt jest w tym przypadku ważny?

Nowe rozwiązania wymagają odpowiedniego zaplanowania – zarówno od strony technicznej, jak i organizacyjnej. Audyt pozwala ocenić, czy istniejąca infrastruktura jest gotowa na takie zmiany, czy nie ma ryzyka, że nowe narzędzie wprowadzi chaos, konflikty lub spowoduje awarie.

Korzyści płynące z audytu przed wdrożeniem nowego rozwiązania:

  • Identyfikacja potencjalnych problemów z integracją, zanim jeszcze pojawią się w trakcie implementacji
  • Wskazanie, które części istniejącego systemu mogą wymagać aktualizacji lub modyfikacji
  • Lepsze zaplanowanie budżetu i harmonogramu wdrożenia dzięki wiedzy o rzeczywistym stanie infrastruktury
  • Optymalizacja projektowania nowych funkcji w oparciu o realne możliwości istniejących systemów

Audyt to swego rodzaju "plan startowy" - urealnienie sytuacji tu i teraz wraz z podaniem rekomendacji, który pozwala wejść w nowy projekt z większą pewnością i mniejszym ryzykiem.

W obu przypadkach – zarówno podczas pracy ze starszymi systemami, jak i wprowadzania nowych rozwiązań – audyt IT to narzędzie, które nie tylko rozwiązuje problemy, ale przede wszystkim pomaga ich uniknąć w przyszłości. Dzięki temu firmy mogą działać efektywniej, bezpieczniej i w pełni kontrolować swoją infrastrukturę IT.

Jak wygląda proces audytu IT

Nie jest to sztywno określona procedura – każdy audyt może wyglądać inaczej, w zależności od specyfiki firmy i celu, jaki chcemy osiągnąć. Ale można wyróżnić kilka kluczowych etapów.

  1. Poznanie firmy i jej potrzeb
    • Jaki jest cel audytu? Czy chodzi o weryfikację i poprawę bezpieczeństwa, optymalizację wydajności, a może kompleksową ocenę stanu IT i wskazanie obszarów do modernizacji?
    • Jak działa firma na co dzień? Tutaj analizujemy procesy biznesowe ORAZ CELE BIZNESOWE, które wspiera IT, takie jak sprzedaż, obsługa klienta, zarządzanie logistyką czy produkcja. Ważne, by zrozumieć, jakie wyzwania w tych procesach mogą wynikać z ograniczeń technologii.
    • Jakie technologie są wykorzystywane? Sporządzamy listę narzędzi, oprogramowania, sprzętu i baz danych, które firma posiada. Rozumiemy też, jakie funkcje biznesowe wspierają poszczególne technologie.

Dzięki temu etapowi audytorzy mogą lepiej dostosować analizę do rzeczywistych potrzeb organizacji.

  1. Inwentaryzacja zasobów IT:
    • Sprzęt i oprogramowanie: Jakie urządzenia są w użyciu, jakie systemy operacyjne, jakie wersje oprogramowania? Czy są one aktualne?
    • Bazy danych i sieci: Jak działa komunikacja między różnymi elementami systemu i jak wygląda ich wydajność?
    • Stan aktualizacji: Czy wszystkie systemy mają najnowsze aktualizacje i czy nie korzysta się z rozwiązań, które już nie są wspierane przez producentów?

W tej fazie identyfikowane są również potencjalne słabe punkty, które mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa lub wydajności.

  1. Weryfikacja jakości kodu i dokumentacji 
    • Czy kod jest zgodny z najlepszymi praktykami?
    • Czy są w nim błędy, które mogą prowadzić do awarii lub problemów z bezpieczeństwem?
    • Jak wygląda dokumentacja techniczna? Czy jest aktualna i czy pozwala na łatwe rozwijanie i utrzymanie systemu?

Jeśli firma posiada własne aplikacje lub oprogramowanie, ważnym krokiem jest ocena jakości ich kodu. Brak dobrej dokumentacji może skutkować chaosem w momencie, gdy firma chce coś zmienić lub zatrudnić nowy zespół IT.

  1. Bezpieczeństwo:
    • Testy zabezpieczeń: Audytorzy analizują, jakie mechanizmy chronią dane firmy, np. zapory sieciowe, systemy wykrywania zagrożeń czy polityki dostępu.
    • Symulacje ataków: Czasem wykonuje się tzw. testy penetracyjne, które pozwalają sprawdzić, czy systemy są odporne na próby włamania.
    • Analizę polityk bezpieczeństwa: Czy firma ma wdrożone procedury na wypadek incydentu? Jak chroni dane klientów i dane wewnętrzne?
  2. Infrastruktura:
    • Identyfikacja wąskich gardeł: Audytorzy analizują, które elementy systemu mogą spowalniać jego działanie – np. przeciążone serwery lub źle zoptymalizowane bazy danych.
    • Ocena CI/CD: Jeśli firma rozwija własne oprogramowanie, sprawdza się, czy procesy Continuous Integration i Continuous Deployment są efektywne, a nowe funkcje wprowadzane są szybko i bezproblemowo.

Ocena CI/CD: Jeśli firma rozwija własne oprogramowanie, sprawdza się, czy procesy Continuous Integration i Continuous Deployment są efektywne, a nowe funkcje wprowadzane są szybko i bezproblemowo.

  1. Opinia użytkowników systemów:
    • Czy są zadowoleni z istniejących rozwiązań
    • Czy i jak wspierają one ich działania biznesowe 
    • Jakie widzą obszary do poprawy

To częsty punkt, o którym zapomina się podczas tego typu audytów, a jest on równie ważny - tak naprawdę nic nie zastąpi tutaj rozmowy z drugim człowiekiem i poznanie jego perspektywy, opinii a także tzw. bóli i oczekiwań.

  1. Na koniec audytorzy przygotowują raport, który zawiera:
    • Podsumowanie stanu infrastruktury,
    • Listę wykrytych problemów z ich priorytetyzacją,
    • Rekomendacje dotyczące tego, co należy poprawić.

Dzięki temu firma dostaje nie tylko diagnozę, ale też konkretny plan działania, który pozwala podjąć efektywne kroki, oparty zarówno o twarde dane, jak i odczucia i sugestie wynikające z pracy Zespołu.

Podsumowanie:

Audyt IT to znacznie więcej niż jednorazowa kontrola – to inwestycja w rozwój i bezpieczeństwo Twojej firmy. Dzięki audytowi nie tylko dowiesz się o bieżących problemach, ale otrzymasz także konkretne wskazówki, jak poprawić efektywność systemów, wzmocnić bezpieczeństwo, obniżyć koszty i przygotować się na przyszłe wyzwania technologiczne.

Myśląc o audycie, wyobraź sobie przygotowanie do długiej podróży autem. Zanim ruszysz w trasę, sprawdzasz stan techniczny pojazdu – czy silnik działa bez zarzutu, czy opony są odpowiednio napompowane, a hamulce w pełni sprawne. Bez tego narażasz się na niespodziewane awarie, które mogą nie tylko opóźnić dotarcie do celu, ale również kosztować Cię znacznie więcej niż regularna konserwacja.

A jak wygląda sprawa u Was? Czy regularnie przeprowadzacie audyty IT? Czy dbacie o to, by Wasza infrastruktura była zawsze w najlepszej kondycji? Jeśli tak – świetnie! To oznacza, że macie świadomość, jak ważne jest dbanie o fundamenty technologiczne firmy.

Jeśli natomiast macie wątpliwości, od czego zacząć, pamiętajcie: kluczem jest określenie celu audytu i wybór profesjonalistów, którzy dostosują analizę do specyfiki Waszej organizacji. To pierwszy krok do budowania przewagi konkurencyjnej i unikania problemów, zanim się pojawią. Jeśli macie pytania lub chcecie dowiedzieć się, jak zacząć, umówcie bezpłatną konsultację podczas, której rozwiejemy Wasze wątpliwości!

Podobne wpisy

Sprawdź nasz podcast

Czekamy na Twoją
wiadomość

Masz nowe pomysły, stare systemy do ogarnięcia, albo problem do rozwiązania? Napisz do nas, zaproponujemy, jak to zrobić uwzględniając czas, budżet i zasoby. 

Jeśli jest przed 15:00 - zadzwonimy do Ciebie jeszcze dzisiaj.

Jeśli jest po 15:00 - skontaktujemy się jutro, no chyba że jutro jest weekend to słyszymy się w poniedziałek.

Twoja wiadomość do nas dotarła. Wkrótce skontaktuje się z Tobą nasz Sales Manager, Sebastian!
Ups! Coś poszło nie tak podczas wysyłania formularza.